Fysiotherapeut interviewt eigen orthopedisch chirurg en sportfysiotherapeut over haar ‘ongewone’ kruisband operatie

Fysiotherapeute Astrid Groeneveld komt in de schoenen van haar patiënten te staan als ze knieletsel oploopt. In ViaSana adviseert dr. Martijn Brinkman niet alleen een voorste kruisband operatie. Maar ook een posterolaterale hoek reconstructie. Voor Astrid een behoorlijk tegenvaller, want dit betekent een aanzienlijk langere revalidatie. Ze interviewde haar orthopedisch chirurg Martijn Brinkman over de operatietechniek en haar sportfysiotherapeute Sjemaine van Zeeland van Medifit Oss over de revalidatieperiode. Als eerste is dr. Brinkman aan het woord.

Welke operatie heb je bij mij gedaan?

Bij jouw knie waren naast je gescheurde kruisband ook de banden aan de buitenachterzijde van de knie beschadigd. Dat noemen we een posterolateraal hoek letsel, het is belangrijk dat dit letsel ook hersteld wordt. Als een kruisband scheurt dan is in het merendeel van de gevallen alleen herstel van de kruisband voldoende. Maar soms is er meer aan de hand dan alleen een kapotte kruisband. Denk aan letsel van de meniscus, aan de buitenzijde van de knie en aan de buitenachterzijde van de knie. Het is dan belangrijk dat alle schade in de knie goed hersteld wordt.

Ik heb best getwijfeld over deze operatie, waarom adviseerde je mij deze operatie?

De kniebanden van de posterolaterale hoek waren bij jou beschadigd. Wanneer je dit niet hersteld en je gaat weer volle bak sporten, dan komt alle kracht alleen op je nieuwe kruisband te staan. Omdat ik je andere kniebanden ook hersteld heb, wordt de kracht over alle structuren van de knie verspreid. De kans is dan kleiner dat de kruisband opnieuw scheurt.

Hoe kom je erachter dat er niet alleen schade is aan de kruisband?

Op de MRI is het soms lastig om posterolaterale hoek letsels te vinden. Daarom denk ik dat deze letsels nog te vaak over het hoofd word en gezien. Zoals de bekende sportorthopeed Laprade ooit zei: “Je hebt deze blessure misschien nooit gezien, maar deze blessure heeft jou wel gezien.” Het is belangrijk om goed te luisteren naar het verhaal van de patiënt en hoe de blessure is ontstaan. Meestal betreft het een overstrekking van de knie waarbij er een inwerkende kracht op de binnenzijde van de knie was. Vaak wordt dit veroorzaakt door een ongeluk met een hoge snelheid. Een dergelijk verhaal doet mij vermoeden dat er meer kapot is dan alleen de kruisband. Daarom bekijk ik op de MRI altijd of de buitenbanden beschadigd zijn. Dit is helaas niet altijd even goed te zien. Je bent afhankelijk van goed lichamelijk onderzoek. Een zogenaamde stress-röntgenfoto kan helpen bij de diagnose.

Welke techniek gebruik je als je de laterale hoek reconstructie uitvoert?

De buitenzijde van de knie is complex, waardoor operaties aan dit gedeelte van de knie moeilijker zijn dan alleen een voorste kruisband operatie. Er zijn eigenlijk twee operatietechnieken die je uit kunt voeren; de methode van Larsen en die van Laprade. De Laprade-methodiek is moeilijker dan de Larsen. Dat komt mede omdat je een extra tunnel in het bot moet maken op een lastige plek. Maar gelukkig heeft niet iedere knie ‘een Laprade’ nodig. Het hangt ervan af welke sportactiviteiten iemand weer wilt uitvoeren en welke mate van stabiliteit daarvoor nodig is.

Waarom is mijn revalidatie complexer dan bij een ‘gewone’ kruisband operatie?

Bij de uitgebreidere operatie die jij gehad hebt, moet niet alleen de VKB herstellen maar ook de structuren aan de buitenzijde van de knie. Dat betekent dat de eerste zes weken de knie niet belast mag worden. Daarom moest je de eerste zes weken in een strekbrace en kon je dus eigenlijk niet zoveel. Na zes weken kreeg je een scharnierbrace waarin je mocht beginnen met buigen en later ook met belasten en kracht zetten. Twaalf weken na de operatie kreeg je de derde en laatste brace. Daarin kon je de knie tot 90 graden buigen en mocht je ook op je been staan. Deze fase heb je bij de meeste kruisbandoperaties niet, dan mag je al veel meer na een aantal weken.

Betekent dit dat je de eerste paar weken niks kunt trainen?

Integendeel! We zijn je buik-, rug- en armspieren gaan trainen. Maar ook de proprioceptie van het been en de gecontroleerde aanspanningen van de spieren hebben we meteen vanaf het begin meegenomen. Dat kan prima zonder je brace af te doen en zonder je knie te belasten. Als je dat goed traint dan komt dat je revalidatie later ten goede. Bijvoorbeeld als je weer moet leren lopen, als we je krukken af gaan bouwen, als we van 2-benige naar 1-benige krachttraining gaan en als we weer meer sportspecifieke oefeningen gaan doen. Het zijn een hoop fases waar je als patiënt doorheen moet. Tussendoor hebben we je litteken losgemaakt/gehouden, de knie gecontroleerd bewogen, je spieren los gehouden en geleerd hoe aan te spannen, de knieschijf gemobiliseerd, dry needling gedaan en je enkel losgemaakt. Het is alles bij elkaar een intensieve revalidatie periode. Sterke buik-, rug- en armspieren helpen daarom zeker in deze tijd. Daarom verloopt jouw revalidatie ook sneller dan normaal.

Kan het kwaad dat we sneller gaan dan het protocol?

Jij traint elke dag en je bent zelf ook fysiotherapeut. Je weet wat je wel en niet mag doen. Ik zie jouw knie 2x in de week een half uurtje en jij ziet en voelt je knie 24 uur per dag. Ik luister daarom altijd goed naar de patiënt. Aan de hand van jouw verhaal en de stabiliteit van de knie, kun je soms best sneller gaan dan het protocol. Als je maar weet wat je doet en de stabiliteit van de knie test. Maar ondanks dat je revalidatie snel verloopt, moet ik je toch vaak afremmen. Ik kan me goed voorstellen dat je als patiënt snel weer de dingen wilt doen die je ook voor de blessure kon. Maar te snel gaan is natuurlijk nooit goed. Je loopt dan meer risico dat je de kniebanden opnieuw beschadigd.

< Terug naar overzicht