Return to Sport
‘Wanneer kan ik weer sporten?’
Dit is een vraag die mij veel wordt gesteld als ik iemand voor het eerst zie na een blessure. Dit lijkt een simpele vraag, maar wat wordt hier nu eigenlijk mee bedoeld? Wil de cliënt in de praktijk op de loopband aan de slag kunnen gaan? Wil hij/zij weer mee kunnen trainen met zijn/haar team of zelfs weer een wedstrijd spelen? En als de sporter weer een wedstrijd kan meespelen, is dat dan op het oude niveau?
Uit eigen ervaring weet ik dat sporters soms hoge verwachtingen kunnen hebben over hun behandeling en de snelheid hiervan. Het is dus goed om dit in de beginfase van het herstel goed uit te vragen. Zo krijgt de cliënt geen valse verwachtingen en kan je samen met de cliënt een gerangschikt behandelplan gaan uitzetten. Daarnaast kan je met een heldere prognose vermijden dat er miscommunicatie, verlies in vertrouwen en geschillen ontstaan tussen de sporter, therapeut / arts en trainer / coach / club. Als laatst wil je als behandelaar dat de sporter geen afname krijgt in sport (wat altijd mogelijk is na een blessure) en/of een complicatie krijgt tijdens zijn revalidatie.
Het terugkeren in sport
We kunnen het terugkeren in sport opdelen in enkele stappen. De eerste stap die de sporter zal nemen is ‘return to participation’. In deze fase is de sporter nog niet medisch, fysiek of psychisch klaar om deel te nemen aan zijn of haar sport. De sporter kan vaak tijdens de revalidatie wel al weer enkele onderdelen van de sport uitvoeren. Denk hierbij aan hardlopen, pass-, trap en werpoefeningen, partijvormen zonder lichamelijk contact, etc.
Als het herstel van de sporter goed verloopt en er zijn geen medische, fysieke of psychische belemmeringen, dan kan de sporter weer een volledige training uitvoeren. Dit noemen we ‘return to sport’. In de begeleiding van amateursporters zijn vaak de doelen van de revalidatie bereikt. De sporter kan weer meedoen in trainingen en wedstrijden. Dit betekent niet dat de sporter weer presteert op het niveau van vóór de blessure.
De laatste stap die de sporter zal nemen is het terugkeren in zijn of haar sport op het oude niveau of zelfs beter presteert dan voor de blessure. Dit noemen we ‘return to performance’.
- Ardern, C. L., Glasgow, P., Schneiders, A., Witvrouw, E., Clarsen, B., Cools, A., Gojanovic, B., Griffin, S., Khan, K. M., Moksnes, H., Mutch, S. A., Phillips, N., Reurink, G., Sadler, R., Grävare Silbernagel, K., Thorborg, K., Wangensteen, A., Wilk, K. E., & Bizzini, M. (2016). 2016 Consensus statement on return to sport from the First World Congress in Sports Physical Therapy, Bern. British Journal of Sports Medicine, 50(14), 853–864. https://doi.org/10.1136/bjsports-2016-096278
Optimaal terugkeren in sport
De beslissing om terug te keren in sport na een blessure is een complex proces wat afhankelijk is van meerdere factoren. Hierbij is goede samenwerking tussen de sporter, behandelaar en coach essentieel. Om dit proces body te geven kan gebruik gemaakt worden van het ‘Strategic Assessment of Risk and Risk Tolerance framework’, ook wel StARRT framework. Dit driestappenmodel helpt bij het inschatten van de risico’s van verschillende korte- en langetermijnresultaten die verband houden met ‘return to sport’, en factoren die van invloed kunnen zijn op wat binnen een bepaalde context als een acceptabel risico moet worden beschouwd.
Bij de eerste stap wordt er gekeken hoe belastbaar het weefsel voor de blessure is geweest. Enkele factoren die je hierin kan meenemen zijn leeftijd, geslacht, medische voorgeschiedenis en eerdere onderzoeken (bv. röntgenfoto’s, MRI’s, etc.).
In stap twee wordt er een analyse gemaakt van de opbouw naar het uiteindelijke doel. Hier wordt gekeken naar verschillende factoren, zoals type sport, positie in het veld (keeper of spits) en het dominante been of arm. Maar er wordt ook gekeken naar de prestatie tijdens de revalidatie. Hierbij kan je denken aan de verschillende leg symmetry index testen of een drop jump test. Naast fysieke factoren moeten de psychologische factoren zeker niet onderschat worden. Zo zien we na een voorste kruisband reconstructie angst voor het opnieuw geblesseerd raken.
In de derde en laatste stap bekijkt degene die de return to sport beslissing neemt contextuele factoren die van invloed kunnen zijn. Hierbij kan je denken aan druk vanuit de club, coach of ouders. Ook het moment waarin het sportseizoen plaatsvindt, kan van invloed zijn. Met een belangrijke wedstrijd of play-off periode in het vooruitzicht, kan er meer druk worden uitgevoerd op de return to sport beslissing. De betrokken partijen moeten hierbij dus rekening houden dat het risico op een nieuwe blessure aanwezig kan zijn. Taping en braces kunnen dit risico in sommige gevallen reduceren. In de topsport moet ook rekening gehouden worden met financiële belangen die rondom de sporter hangen.
Al met al komt er veel bij kijken als de sporter de vraag ‘wanneer kan ik weer sporten?’ stelt. Als behandelaar maak je een weloverwogen risico analyse om de doelen van de sporter te realiseren, waarbij het risico op een nieuwe blessure zo laag mogelijk gehouden moet worden. In de complexe beslissing om terug te keren in sport kan het StARRT framework een handige richtlijn zijn om dit te bewerkstelligen. Uiteraard is het essentieel om deze blessure niet alleen te overwegen, maar altijd in contact te blijven met alle betrokken partijen (sporter, coach en club).
- Flanigan, D. C., Everhart, J. S., Pedroza, A., Smith, T., & Kaeding, C. C. (2013). Fear of Reinjury (Kinesiophobia) and Persistent Knee Symptoms Are Common Factors for Lack of Return to Sport After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery, 29(8), 1322–1329. https://doi.org/10.1016/j.arthro.2013.05.015
- Ardern, C. L., Glasgow, P., Schneiders, A., Witvrouw, E., Clarsen, B., Cools, A., Gojanovic, B., Griffin, S., Khan, K. M., Moksnes, H., Mutch, S. A., Phillips, N., Reurink, G., Sadler, R., Grävare Silbernagel, K., Thorborg, K., Wangensteen, A., Wilk, K. E., & Bizzini, M. (2016). 2016 Consensus statement on return to sport from the First World Congress in Sports Physical Therapy, Bern. British Journal of Sports Medicine, 50(14), 853–864. https://doi.org/10.1136/bjsports-2016-096278