Van huilbaby naar lachbaby
“Ik heb regelmatig last van hoofdpijn.”
Een klacht die wij vaak terug horen in de behandelruimte. Dat is ook niet zo gek, want in ongeveer 37,5% van alle vormen van hoofdpijn is er sprake van spierspanningshoofdpijn of van migraine. Aangetoond is ook dat dit percentage in de afgelopen jaren steeds meer is gestegen bij zowel volwassenen als bij kinderen (Leonardi 2020). Patiënten komen dan ook steeds vaker met hoofdpijnklachten naar ons toe. Maar wat als je niet kunt vertellen dat je hoofdpijn hebt?
Geboren met hoofdpijn
Wat als je nog niet in staat bent om je te uiten met woorden? Baby’s weten al snel dat zij moeten huilen wanneer zij iets nodig hebben. Men denkt hierbij dan snel aan honger of een vieze luier, maar ook pijn kan een flinke huilbui opleveren. Buikkrampjes zijn hier een mooi voorbeeld van en zijn vaak gekoppeld aan eetmomenten. Maar wat als deze huilbuien niet ophouden? Wat is er aan de hand wanneer een baby continu huilt? Het zou dan zomaar kunnen zijn dat de baby een continue hoofdpijn ervaart. Hij/zij kan dit echter niet duidelijk maken aan jou als ouder.
Een scheve ligging: de voorkeurshouding
Een duidelijke aanwijzing dat een huilbaby mogelijk last kan hebben van hoofdpijn is een voorkeurshouding. De medische definitie van een voorkeurshouding is als volgt: ‘De toestand van de zuigeling waarbij deze in rugligging spontaan het hoofd óf naar de rechterzijde óf naar de linkerzijde geroteerd houdt gedurende driekwart van de observatietijd (minimaal 15 minuten), zonder actieve rotatiemogelijkheid van het hoofd over de volle 180°’ (Boere-Boonekamp 2012). In normaal Nederlands wordt hiermee bedoeld dat er sprake is van een voorkeurshouding wanneer de baby altijd naar eenzelfde zijde blijft kijken en de andere zijde automatisch negeert. Er wordt geschat dat 8-17% van alle baby’s een dergelijke houding heeft. Deze voorkeurshouding kan een achterstand in de motorische ontwikkeling tot gevolg hebben in de eerste drie levensjaren van de baby (Sacher 2020). De reden van een dergelijke houding kent verschillende oorzaken. Eén van die oorzaken kan een blokkade van de nekwervels van de baby zijn. Een dergelijke blokkade kan samengaan met hoofdpijn.
“Ik verdenk mijn kind op een voorkeurshouding. Wat moet ik doen?”
Zoals eerder gezegd, kent een voorkeurshouding meerdere oorzaken. Er hoeft dus niet altijd sprake te zijn van een blokkade in de nek van de baby. Dit is dan ook de reden dat wij ervoor kiezen om bij een verdenking op een voorkeurshouding altijd een intake te plannen bij de kinderfysiotherapeut. Deze kan een onderscheid maken in de verschillende oorzaken van de houding en kan vervolgens ook inschatten of regelmatig oefenen en aanpassingen in huis al voldoende kunnen zijn om het probleem op te lossen. Wanneer dit niet voldoende lijkt te zijn, zal de kinderfysiotherapeut doorverwijzen naar de kinder-manueel therapeut.
De Kinder-Manueel therapeut
De kinder-manueel therapeut vormt een verlengstuk van de kinderfysiotherapeut en moet dus niet worden gezien als een vervanging van de kinderfysiotherapeut. De kinder-manueel therapeut focust zich volledig op het bewegen van de baby’s wervelkolom. Dit gaat dus verder dan alleen de nek. Bij verdenking op een blokkade wordt dan ook het gehele lichaampje van de baby nagekeken op blokkades die eventueel de oorzaak van de voorkeurshouding kunnen zijn. Dit gebeurt aan de hand van verschillende testjes die snel uit te voeren zijn en die niet schadelijk zijn voor uw baby.
Kinder-manuele therapie: de behandeling
Er bestaat vandaag de dag nog veel verwarring over de precieze manier waarop een manueel therapeut baby’s behandeld. Deze verwarring ontstaat doordat verschillende disciplines binnen de paramedici (manueel therapeuten, osteopaten, cranio-sacraal therapeuten, enz.) allemaal andere technieken gebruiken, omdat zij anders zijn opgeleid. Binnen de praktijk zijn wij opgeleid volgens het principe van de European Workgroup for Manual Medicine (EWMM) en hiermee staan wij ook geregistreerd in het register voor kinder-manueel therapie. Deze is te raadplegen via: EWMM European Workgroup for Manual Medicine. Dit houdt in dat wij alleen behandelen met milde technieken waarbij de gewrichten van de baby op een manier worden los gemaakt die niet schadelijk is voor de baby. Wij behandelen dus niet met manipulaties, zoals u gewend bent bij de volwassen manuele therapie, maar wij behandelen alleen middels milde mobilisaties.
“Is de behandeling niet schadelijk voor mijn baby?”
Er zijn tot op heden nog geen gevallen geweest van schade als gevolg van de toegepaste technieken. Dit wordt jaarlijks bijgehouden door de werkgroep. Hiermee hopen zij te bereiken dat de kinder-manueel therapie meer naamsbekendheid krijgt en ook als veilig bekend zal komen te staan. Er is gelukkig steeds meer erkenning van de voorkeurshouding en de eventuele optie om deze te laten behandelen door een kinder-manueel therapeut. Een recente studie laat bijvoorbeeld zien dat de baby het lichaam door de behandeling beter kan bewegen en beter aan kan sturen. Dit effect is aangetoond bij baby’s die tussen de 14 en 24 weken oud waren. Het effect was al binnen 6 tot 8 weken zichtbaar (Sacher, 2020). Het aantal behandelingen bij de kinder-manueel therapeut dat nodig is, is dan ook beperkt. In de meeste gevallen zijn de blokkades al in 2-3 keer verholpen.
Het traject na de kinder-manueel therapeut
Wanneer de blokkades zijn opgeheven, wordt het traject voortgezet bij de kinderfysiotherapeut. Deze is opgeleid in de gehele motorische ontwikkeling van het kind en zal dan ook het grootste gedeelte van het traject van de baby volbrengen. Dit traject zal met name bestaan uit oefenen en het aanpassen van dagelijkse handelingen.
Twijfelt u of uw kind last heeft van een voorkeurshouding of bent u vanuit een verwijzing op zoek naar een therapeut die gespecialiseerd is in voorkeurshoudingen? Twijfel dan niet om contact met ons op te nemen!
- Leonardi M., e.o. (2020) Global burden of headache disorders in children and adolescents 2007-2017. International journal of environmental research and public health: 2021, 18,250
- Sacher R., e.o. (2020) Manual therapy of infants with postural and movement asymmetries and positional preference; effects of one-time treatment. Manuelle Medizin. Published: https://doi.org/10.1007/s00337-020-00760-9
- Boere-Boonekamp MM, Anten-Kools EJ, Coenen-van Vroonhoven EJC, et al. JGZ-richtlijn Voorkeurshouding en schedelvervorming. Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid; 2012. https://www.ncj.nl/richtlijnen/jgzrichtlijnenwebsite/details-richtlijn/?richtlijn=14